Teströl es lelekröl - On Body and Soul

Teströl es lelekröl, 2017

Ildiko Enyedi'nin 17 senenin ardından çektiği ilk uzun metraj filmi olan Teströl es lelekröl veya Beden ve Ruh, geçtiğimiz sene Berlin Film Festivali'nde Altın Ayı ödülünü kazandı. Berlin'de en iyi film ödülünü alan filmler arasında, Bir Ayrılık'tan beri benim için en güçlü ve geleceğe kalacak film bu oldu. (Belgesel olan Fuoccoammare'yi saymıyorum)

Ortalıkta koşuşturan geyikleri görürken baştan buna anlam vermek zor. Açıkçası ben bu geyikleri de, son yıllarda pek çok filmde gördüğümüz, öylesine yerleştirilmiş, bir şeyleri sembolize eden geyiklerden sandım. Fakat film ilerledikçe bu geyiklerin, birilerinin havadan anlam yüklemesi için filmde yer almadığını görüyoruz.

Aynı iş yerinde (mezbaha) çalışan iki kişi Endre ve Maria tesadüf eseri aynı rüyaları gördüklerini öğrenirler. Baştan bunu şaşkınlıkla karşılayan ikili arasında bir ilişki gelişir. Karakter yapıları gereği, filmlerde gördüğüm en naif ilişkilerden biri budur sanırım. Geyiklerin anlamı da burada ortaya çıkar.

Endre'nin sol kolu sakattır, hareketsizdir ve bu hayatına da yansımıştır, rutin ve sakin bir yaşamı vardır. Maria, ruhen sakat gibi bir izlenim verir, kısa cümleler kurar, kimseyle ilişkisi-arkadaşlığı yoktur. Bu iki, topluma göre zıt ve eşine az rastlanır karakter birbirine ilgi duymaya başlar.

Her şeyin tam tonunda olduğu, özellikle Maria karakterini canlandıran Alexandra Borbely'nin oyunculukta zirve yaptığı ve işe-hayata dair detayları ile kusursuza yakın bir film. Maria karakterinin ilk kez biriyle böyle bir ilişki kurması ve aşk duygusunu izleyiciye böylesine hissettirmesi muazzam. Hele bir sahne var ki, Demirkubuz'un Kader'inde Bekir'in çektiği acı yanında yapay kalır. O kadar doğal, o kadar gerçek.

Kişisel görüşüm tek kusur; mezbahada hayvanların kesilmesinin seyirciye gösterilmesi. Gerekli var mıydı bilmiyorum. Olmasa da filme bir şey kaybettirmezdi sanki.

2017'de izlediğim filmler içinde Three Billboards Outside Ebbing, Missouri ile birlikte en sevdiğim Beden ve Ruh oldu. O sahneyi tekrar tekrar izleyeceğim.